PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA

08-530 Dęblin, ul. Podchorążych 8a

 

Kalendarium

Piątek, 2024-03-29

Imieniny: Marka, Wiktoryny

Kartka z kalendarza

Kontakt

tel: 81 883 05 81, kom: 697 359 644

e-mail:ppp@deblin.pl

Zaburzenia nastroju i samobójstwa

Znalezione obrazy dla zapytania depresjaZaburzenia depresyjne


w ciągu całego życia dotykają 5–17% osób w populacji ogólnej.

Zaburzenia depresyjne (inaczej depresja, od łac. depressio – „głębokość”, deprimere – „przygniatać”[1]) – pojęcie stosowane w terminologii psychiatrycznej, odnoszące się do zespołów objawów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (określanych także jako zaburzenia afektywne, zaburzenia nastroju). Zespoły te objawiają się głównie obniżeniem nastroju (smutkiem, przygnębieniem, niską samooceną, małą wiarą w siebie, poczuciem winy, pesymizmem, u części pacjentów myślami samobójczymi), niezdolnością do przeżywania przyjemności (anhedonią), obniżeniem napędu psychoruchowego (spowolnieniem), zaburzeniem rytmu dobowego (bezsennością lub nadmierną sennością) lub zmniejszeniem apetytu (rzadziej wzmożeniem apetytu)[2][3][4].

Jak odróżnić zaburzenie depresyjne od normalnego smutku?

Najczęściej smutek ma charakter naturalnie występującej emocji uwarunkowanej bieżącymi przeżyciami i niezwiązanej z żadnym zaburzeniem zdrowia. Niekiedy jednak smutek może być elementem obrazu klinicznego zaburzenia depresyjnego, które wymaga pomocy psychiatrycznej i psychoterapeutycznej. Smutek (chandra, obniżenie nastroju) jako emocję, która nie ma charakteru chorobowego (niepatologiczny smutek), można odróżnić od depresji jako zaburzenia, zwracając uwagę m.in. na następujące aspekty owych stanów[2][4][5][6][7][8]:

  • smutek zwykle jest krótkotrwały i trwa kilka lub kilkanaście godzin, podczas gdy chorobowe obniżenie nastroju może utrzymywać się przez wiele tygodni lub miesięcy
  • przygnębienie w zaburzeniu depresyjnym zwykle współwystępuje z innymi objawami m.in. takimi jak bezsenność lub nadmierna senność, spowolnienie (obniżenie napędu), utrata zdolności przeżywania przyjemności (anhedonia), utrata apetytu, rzadziej wzmożenie apetytu, poczucie winy, poczucie niższości, napady lęku, lęk wolnopłynący, lęki hipochondryczne – podczas gdy w zwykłym, niechorobowym smutku owe dodatkowe objawy niemal nigdy nie występują lub występują tylko pojedyncze z nich przez krótki czas.
  • w depresji zwykle ograniczona jest reaktywność nastroju, co oznacza, że pocieszenie osoby w depresji jest niemożliwe lub bardzo trudne (a niekiedy nawet pogarsza jej samopoczucie, ponieważ może ona czuć się nierozumiana, bezradna lub tym mocniej obwiniać się) – podczas gdy zwykły, niechorobowy smutek najczęściej ustępuje, gdy uwaga danej osoby zostanie przeniesiona na przyjemne sprawy lub pomyślne wydarzenia
  • obniżenie nastroju w depresji może być bardzo głębokie (pacjenci mogą mieć wrażenie, że „nigdy czegoś takiego nie przeżyli”); za rozpoznaniem zaburzenia depresyjnego przemawiają także myśli rezygnacyjne (poczucie niechęci do życia), a w szczególności myśli samobójcze – w niechorobowym smutku myśli samobójcze praktycznie nie są spotykane
  • w części przypadków depresja może wystąpić bez poprzedzających ją trudnych przeżyć czy wydarzeń, a w części może być zainicjowana przez traumatyczne przeżycie takie, jak śmierć bliskiej osoby, rozstanie – podczas gdy niechorobowy smutek zwykle ma źródło w uchwytnych trudnościach lub problemach
  • nasilenie przygnębienia w zaburzeniach depresyjnych jest często nieproporcjonalnie wysokie w stosunku do poprzedzających je przeżyć (tzn. po tylko lekko lub umiarkowanie obciążającym przeżyciu dochodzi do pojawienia się skrajnie silnego, przesadnego przygnębienia) – podczas gdy w niechorobowym smutku jego nasilenie jest proporcjonalne do przyczyny, która go wywołała
  • najczęściej zwykły smutek nie wpływa znacząco na codzienne funkcjonowanie, nie zakłóca istotnie zdolności do radzenia sobie np. z obowiązkami zawodowymi, rodzicielskimi etc., natomiast w depresji radzenie sobie nawet z codziennymi sprawami, w tym wymienionymi wcześniej obowiązkami, może być w znacznym stopniu utrudnione lub nawet niewykonalne
  • w głębokiej depresji pesymizm, poczucie niskiej wartości, poczucie winy i inne odczucia mogą uniemożliwiać pacjentowi realistyczną ocenę swojej sytuacji życiowej, rodzinnej bądź zawodowej; może pojawiać się tendencja do tego, aby nietrafnie uznawać za prawdziwe przesadnie samokrytyczne myśli, „czarne scenariusze” czy pesymistyczne domysły, co w skrajnych przypadkach może sprawiać, że pacjent w ciężkiej depresji pomimo obiektywnie dość dobrej sytuacji życiowej uważa się za osobę w sytuacji bez wyjścia, przegraną, osaczoną – podczas gdy w zwykłym, niechorobowym smutku zdolność do realistycznego ocenienia własnej sytuacji jest zachowana

 

Rozpoznanie epizodu dużej depresji według klasyfikacji DSM-5

Klasyfikacja DSM-5 opisuje następujące kryteria rozpoznania epizodu dużej depresji:

A. W okresie dwóch tygodni lub dłuższym występowało 5 lub więcej spośród poniżej wymienionych objawów (co stanowi istotną zmianę w stosunku do wcześniejszego funkcjonowania), przy czym co najmniej jednym z nich było (1) obniżenie nastroju lub (2) anhedonia:

  1. Obniżony nastrój przez większą część dnia i niemal codziennie (u dzieci lub młodzieży zamiast nastroju obniżonego może występować nastrój drażliwy).
  2. Wyraźnie mniejsze zainteresowanie i satysfakcja z niemal wszystkich aktywności (anhedonia).
  3. Zmniejszenie masy ciała pomimo braku stosowania diet albo zwiększenie masy ciała (zmiany wyniosły więcej niż 5% masy ciała w ciągu miesiąca) lub zmniejszenie się lub zwiększenie się apetytu obecne niemal codziennie.
  4. Bezsenność lub wzmożona senność niemal codziennie.
  5. Pobudzenie psychoruchowe lub spowolnienie występujące niemal codziennie (które jest zauważalne dla otoczenia, a nie stanowi jedynie subiektywnego poczucia pacjenta).
  6. Męczliwość lub utrata energii obecne niemal codziennie.
  7. Poczucie własnej niskiej wartości lub nadmierne, nieadekwatne poczucie winy (może mieć charakter urojeniowy) obecne niemal codziennie (lecz nie sprowadzające się tylko do wyrzucania sobie faktu bycia chorym).
  8. Zmniejszona zdolność koncentracji lub brak decyzyjności obecne niemal codziennie.
  9. Nawracające myśli o śmierci (lecz nie sprowadzające się tylko do lęku przed umieraniem), nawracające myśli samobójcze bez sprecyzowanego planu samobójczego lub z planem samobójczym lub próby samobójcze.

B. Objawy są przyczyną klinicznie istotnego cierpienia lub upośledzenia w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym lub innych ważnych obszarach funkcjonowania.

C. Nie ma podstaw, aby epizod ten przypisywać działaniu substancji przyjmowanych przez pacjenta lub innym przyczynom medycznym związanym ze stanem zdrowia pacjenta.

D. Występowanie wymienionych objawów nie jest łatwiejsze do wyjaśnienia obecnością zaburzeń schizoafektywnych, schizofrenii, zaburzeń podobnych do schizofrenii (ang. schizofreniform disorder), zaburzeń urojeniowych lub innych zaburzeń ze spektrum zaburzeń psychotycznych.

E. Nigdy nie miał miejsca epizod manii ani też epizod hipomanii.

 Typowe objawy, z uwzględnieniem wieku rozwojowego:

Dzieciństwo:
a) zaburzenia nastroju: skłonność do irytacji, płaczliwość, smutek, żal.
b) objawy wegetatywne: bezsenność, utrata apetytu
c) zaburzenia zachowania: hiperaktywność, napady wściekłości, nieobecność zabawy w aktywności dziecka
Młodszy wiek szkolny:wstydliwość, poczucie beznadziejności (po 8r.ż.), obniżona samoocena, nasilony samokrytycyzm, tendencje masochistyczne, wzrastająca tendencja do posługiwania się depresyjnym stylem poznawczym, problemy szkolne (fobia szkolna).
Adolescencja: zaburzenia obrazu własnego ciała (dysmorfobia), obecność symptomów typowych dla depresji u osób dorosłych.

Obserwuje się znaczące różnice w nasileniu symptomów depresji w wieku 8, 12 i 17 lat. Wraz ze wzrostem wieku życia dziecka nasilają się takie symptomy jak: poczucie zmęczenia, brak płaczu w sytuacji doznania krzywdy czy irytacja. (badania Kashani, Rosenberg, Reid)

Depresja:

  • U 8-latków związana była z pesymizmem i wycofywaniem się z kontaktów społecznych.
  • U 12-latków z pesymizmem oraz z symptomami natury fizycznej- zaburzenia snu, bóle brzucha, zaburzenia łaknienia
  • U 17-latków symptomy depresyjne współwystępowały z koszmarami sennymi oraz z myślami samobójczymi i czynami samobójczymi. Gdzie u ludzi dorosłych dominuje obniżenie nastroju oraz melancholia.

Ryan, Puig-Antich wskazują, iż dzieci z diagnozą depresji częściej manifestują:
 - pobudzenie psychomotoryczne
 - dolegliwości fizyczne,
 - płaczliwość, lęk i obawy,
 - depresyjny wygląd,
 - lęk separacyjny,

Podczas, gdy u adolescentów częściej zaobserwować można utratę zainteresowań, poczucie bezradności, ucieczkę w sen, utratę bądź przybranie na wadze, czy nadużywanie alkoholu i branie narkotyków, zachowania aspołeczne, trudności w podejmowaniu decyzji, posępność, wycofywanie się z kontaktów społecznych, negatywne wyobrażenia dotyczące własnego ciała.

PŁEĆ
            U dziewcząt bez diagnozy depresji obserwuje się: zaburzenia łaknienia, męczliwość, utrata bądź przybranie na wadze, smutek oraz myśli samobójcze.
            U dziewcząt z diagnozą depresji  obserwuje się, że są spowolniałe, skłonne do wahań nastroju, z dominującymi negatywnymi wyobrażeniami dotyczącymi własnego ciała, nasiloną obecnością objawów somatycznych, wzmożonym lękiem. 
            Podczas, gdy chłopcy manifestują drażliwość, zaburzenia w zachowaniu, agresję, autoagresję, podejmowanie prób samobójczych dokonanych.

Generalnie objawy depresji u dzieci można podzielić na 4 kategorie:
            1. Objawy emocjonalne - przygnębienie, utrata radości lub utrata związków emocjonalnych.
            2. Objawy poznawcze - trudności z podejmowaniem decyzji, nieadekwatną, niską samoocenę,             negatywne wyobrażenia dotyczące własnego ciała.
            3. Objawy motywacyjne - sparaliżowanie woli,    wycofanie się z kontaktów, wzrost zależności,             pojawiające się myśli samobójcze.
            4. Objawy fizyczne - zmęczenie, utrata apetytu, oraz zaburzenia snu.

MYŚLI I CZYNY SAMOBÓJCZE W PRZEBIEGU DEPRESJI DZIECIĘCEJ

Jak twierdzi Hołyst w samobójstwie usiłowanym wyróżnić można kilka etapów zachowań suicydalnych:
Samobójstwo wyobrażone - występuje wówczas, gdy w sytuacji przeżywanych trudności myślimy o samobójstwie, ale     nie staje się ono celem upragnionym.
Samobójstwo upragnione - występuje wówczas, gdy w sytuacji przeżywanych trudności myślimy o samobójstwie, i staje się ono celem upragnionym, czymś oczekiwanym.
Samobójstwo usiłowane - występuje wówczas, gdy nie zmieniamy perspektywy widzenia własnej sytuacji, nie radzimy   sobie z nią i temu towarzyszyć może chęć podjęcia próby samobójczej, która nie kończy się śmiercią.
Samobójstwo dokonane - występuje w sytuacji, gdy próba samobójcza kończy się śmiercią.

Samobójstwa są rzadkie u dzieci przed 10 r.ż., starsze dzieci nie tylko myślą o śmierci, ale również podejmują czyny samobójcze. Liczba czynów samobójczych wzrasta między 15 - 19 r. ż. i po 20 r. ż.
W świetle badań około 89% dzieci depresyjnych doświadczało myśli samobójczych. Kovacs wskazuje, że o ile natężenie myśli samobójczych jest stabilne w czasie, na przełomie 8 - 13 r.ż., o tyle liczba podejmowanych czynów samobójczych u dzieci wzrasta wraz ze wzrostem ich wieku życia.
Samobójstwo jest w USA trzecią przyczyną śmierci młodych ludzi. W Wielkiej Brytanii drugą wśród mężczyzn w wieku 15 - 24 lat.

PRZYCZYNY PRÓB SAMOBÓJCZYCH
Marttunen wyszczególnił jeden lub kilka czynników wyzwalających próbę samobójczą: rozwód rodziców, konflikty interpersonalne, trudności szkolne, choroba fizyczna i psychiczna rodziców, problemy finansowe.

Rich stwierdził, że przyczynami prób samobójczych u dzieci młodszych są separacja, odrzucenie przez rówieśników. Natomiast u starszych: konflikty interpersonalne, utrata dziewczyny, przyjaciela.
 Przyczyną są także:
 - fizyczna i/lub seksualna przemoc
- próby samobójcze członka rodziny
Przyczyny myśli samobójczych:
U dzieci w wieku 6 - 12 lat: wysoki poziom depresji, niska samoocena, poziom doświadczanego stresu, stopień zadowolenia z otrzymywanego wsparcia społecznego.
U dzieci starszych używanie alkoholu i narkotyków.

Cel próby samobójczej w wieku dorastania:
            - ucieczka przed nie dającym się znieść stanem psychicznym lub trudną sytuacją;
            - odegranie się na innych poprzez wywołanie u nich poczucia winy;
            - wymierzenie sobie kary;
            - zapewnienie sobie opieki i przyciągnięcie uwagi;
            - poświęcenie się w imię wzniosłych celów.

Czynniki przyspieszające próbę samobójczą:
            - utrata rodziców lub przyjaciela w wyniku śmierci, choroby;
            - konflikt z rodzicami lub bliską osobą;
            - konflikt z prawem;
            - ciężka choroba własna;
            - porażka podczas ważnego egzaminu;
            - niechciana ciąża nastolatki;
            - naśladowanie samobójstwa innych.

Cechy osobowości predysponujące do podjęcia próby samobójczej:
            - poczucie beznadziejności;
            - nadmierny perfekcjonizm;
            - nadmierna impulsywność;
            - wysoki poziom wrogości i agresji;
            - nieumiejętność radzenia sobie.

Formy leczenia, metody i formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej zaburzeń nastroju i samobójstw.

W terapii zaburzeń nastroju stosuje się leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki i anksjolityki.  Wśród stosowanych leków przeciwdepresyjnych coraz częściej stosowane są środki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, do której należą leki nowej generacji, powodujące mniej niepożądanych działań ubocznych , lepiej znoszone przez pacjentów oraz mniej toksyczne nawet w dużych dawkach np. prozac. Środki przeciwdepresyjne zaczynają z reguły działać po kilku tygodniach. Z drugiej strony odstawienie leku w momencie ustąpienia objawów prowadzić może do nawrotu choroby. Jeżeli pacjent przestaje przyjmować leki, ponieważ po 3-4 miesiącach poczuł się lepiej, to choroba powróci, gdyż aktualny epizod nie skończył się, tylko jego objawy zostały stłumione. Zaburzenia nastroju np. depresja powracają, więc aby temu zapobiec coraz częściej stosuje się farmakoterapię trwającą bardzo długo.

W leczeniu zaburzeń nastroju stosuje się również leki zawierające sole litu. Terapia ta ma jednak skutki uboczne, np. zobojętnienie, pogorszona koordynacja ruchowa, kłopoty żołądkowo-jelitowe, zakłócenia w pracy nerek (a nawet ich uszkodzenie).Alternatywą w tej sytuacji są leki znane jako leki przeciwdrgawkowe, np.karbamazepina, pochodne kwasu walproinowego. Pacjentom cierpiącym na zaburzenia nastrojowe można też, oprócz leków przeciwdepresyjnych i stabilizujących nastrój, podawać środki neuroleptyczne.

U pacjentów o dużych zaburzeniach, kiedy istnieje zagrożenie samobójstwem, ale także opornym na leczenie farmakologiczne stosuje się elektrowstrząsy. Bardzo często są to osoby starsze które albo nie mogą przyjmować leków przeciwdepresyjnych, albo źle je znoszą. U pacjentów dobranych do tej terapii całkowite ustąpienie objawów następuje po około 6-12 zabiegach ( 2-3 zabiegi tygodniowo), czyli po 2- 4 tygodniach. Po serii elektrowstrząsów, aby nie dopuścić do nawrotu choroby, stosuje się leki stabilizujące nastrój.

W leczeniu zaburzeń stosuje się również psychoterapię. Podczas leczenia stacjonarnego i ambulatoryjnego uwzględnia się:

a)terapię indywidualną;

b)edukację rodziny na temat zachowań samobójczych;

c)terapię rodzinną;

d)treningi rozwiązywania problemów;

d)grupową terapię interpersonalną;

e)farmakologiczne i niefarmakologiczne leczenie towarzyszących zaburzeń psychicznych

Bez względu na strategie leczenia psychoterapeutycznego osób z zachowaniami samobójczymi istotne są:

-konsultacje terapeuty z zespołem diagnostyczno-terapeutycznym;

-prowadzenie terapii pod superwizją;

-szczegółowa dokumentacja medyczno-psychologiczna

U wielu pacjentów udowodniono większą skuteczność terapii łączonych, czyli farmakoterapii i psychoterapii.

W badaniach klinicznych oceniających rożne formy oddziaływań psychoterapeutycznych skutecznymi rodzajami leczenia w zmniejszaniu liczby prób samobójczych okazała się terapia poznawczo- behawioralna. Stanowi ona kombinację strategii, obejmujących techniki wpływające na zmianę zachowania oraz interwencje poznawcze mające na celu zmianę myślenia. Pacjent bierze udział w podejmowaniu decyzji, ustalaniu celów terapii, kryteriów zachowań pożądanych i technik terapeutycznych. Sesje terapeutyczne trwają co tydzień przez 50-60 minut, choć w sytuacjach kryzysowych organizuje się 2-3. Jej integralną częścią są konsultacje telefoniczne między sesjami.

W trakcie terapii pacjent i jego rodzina objęci są także terapia rodzinna. Oprócz terapii rodzinnej oferowane są również grupy treningowe dla rodziców. Mogą być one w formie treningu umiejętności dla rodziców, grup psychoedukacyjnych lub grup wsparcia. Formą terapii dla członków rodziny są tez konsultacje telefoniczne. Obowiązuje zasada, że tematy podejmowane podczas rozmów terapeuty z rodzicami muszą być uzgadniane z pacjentem i musi być on o rozmowie każdorazowo poinformowany podczas najbliższej sesji.

W przypadku próby samobójczej, jeżeli psychiatra potwierdzi utrzymywanie się wysokiego ryzyka samobójstwa u niedoszłego samobójcy, konieczna jest hospitalizacja. Czas jej trwania zależy od współwystępowania lub nie choroby psychicznej. Zgodnie z Ustawą z 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego pacjent do ukończenia 16 roku życia może być poddany leczeniu na oddziale psychiatrycznym tylko za zgodą opiekuna prawnego. Po 16 roku życia i przed ukończeniem 18 roku życia wymagana jest także zgoda małoletniego-tzw. Zgoda dodatkowa. W przypadku nieobecności przedstawiciela ustawowego, ewentualnie braku jego zgody na hospitalizację lub w razie kolizji stanowisk (rodzic-zgoda, dziecko-brak zgody) oraz niezdolności pacjenta do wyrażenia zgody-o zgodzie na interwencję medyczną rozstrzyga sąd opiekuńczy właściwy dla miejsca zamieszkania.

Mimo, że przy wyborze metod leczenia obowiązuje tzw. zasada najmniejszej uciążliwości dla pacjenta, to w przypadku bardzo pobudzonego nastolatka z zaburzeniami psychicznymi, można zastosować przymus bezpośredni ( izolacja, przytrzymania, przymusowego podania leków uspokajających a nawet unieruchomienia za pomocą kaftana lub pasów). Jeżeli lekarz uzyska informację o zagrożeniu samobójstwem u osoby małoletniej, która przeciwstawia się badaniu, może  przeprowadzić badanie stanu psychicznego bez jej zgody (również osoby powyżej 16 roku życia), a także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający badanie zarządza przewiezienie badanego do szpitala w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.

Rola rodziny, nauczycieli i innych specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Rola nauczyciela i szkoły w dzisiejszych czasach, kiedy dzieci wiele godzin dziennie spędzają w przedszkolu lub w szkole, jest niezwykle znacząca. To właśnie uważny nauczyciel czy wychowawca może być pierwszą osobą, która zauważy niepokojące objawy. Należy pamiętać, że zarówno dziecko ciche, wycofane, wyglądające na smutne lub przygnębione, jak i dziecko drażliwe, sprawiające problemy wychowawcze, może cierpieć z powodu depresji. Wychowawca lub inny nauczyciel powinien w sposób spokojny ii życzliwy porozmawiać z dzieckiem o jego samopoczuciu i problemach. Należy unikać szorstkiego, krytycznego podejścia i stawiania wysokich wymagań, warto okazywać serdeczność, chęć zrozumienia i bezwarunkowy szacunek.

Wskazanie na  ważność diagnozy psychologicznej , zachęcenie rodziców do skorzystania z niego i pomocy specjalisty  w poradni jest zasadą dobrej współpracy szkoły z rodzicami.

Gdy psycholog stwierdzi objawy depresyjne, zazwyczaj zaleca konsultację psychiatryczną. W zależności od sytuacji życiowej dziecka i możliwości otoczenia, może zalecić psychoterapię indywidualną, rodzinną lub grupową. Ważna jest psychoedukacja rodziców i ich współpraca z nauczycielami. Rodzice powinni znać wyniki badań psychologicznych, natomiast psycholog — jeżeli widzi taką potrzebę — może na podstawie swoich badań przygotować zalecenia dla nauczycieli. Omówienie tych zaleceń z rodzicami może sprawić, że dojdzie do porozumienia na temat sposobu postępowania     z  dzieckiem i współpracy nauczycieli z rodzicami oraz zespołem specjalistów.

W celu uzyskania porady psychiatry nie jest wymagane skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (lekarza pierwszego kontaktu).

Zgodę na hospitalizację dziecka do 15 roku życia wyrażają rodzice. Po ukończeniu przez dziecko 16 lat wymagana jest zarówno zgoda rodziców, jak i dziecka. W sytuacji, kiedy depresyjne dziecko nie wyraża takiej zgody, a istnieje ryzyko, że zagraża ono swojemu życiu, zgoda dziecka nie jest konieczna. W takich sytuacjach, gdy pojawiają się wątpliwości, ostateczną decyzję podejmuje zawiadomiony przez szpital sąd.[1]

Jakie zasady postępowania musi przyjąć rodzina, by stać się rodziną terapeutyczną, a nie toksyczną?

Na początku depresji należy z takim chorym postępować tak, jakby był chory somatycznie. Pozwolić mu poleżeć, spać, pozwolić mu na podejmowanie tylko takiej aktywności, jaką sam przejawia. Coś, czego nie należy absolutnie robić, to mówić: „weź się w garść”, „wstań i zrób coś”, „inni mają jeszcze gorzej”, „jakbyś chciał, to byś mógł”, itp. Takich tekstów należy unikać. To pogłębia depresję.

Druga istotna sprawa: rodzina powinna powstrzymywać chorego od podejmowania ważnych życiowych decyzji. Chory np. chce się zwolnić z pracy, bo uważa, że już się do niej nie nadaje. Albo decyduje się na rozwód, bo w związku nie czuje się partnerem – u mężczyzn popęd seksualny w depresji jest znacznie obniżony.

Ogromna rola rodziny to nie tylko pomoc w momentach choroby, ale również pomoc w walce z nawrotami depresji. Dlatego tak ważna jest edukacja i znajomość objawów choroby. Koniec przeminięcia fazy prawdziwej depresji nie powinien obniżać naszych starań
w walce z chorobą bliskiej osoby, powinien je nawet zintensyfikować. We wszystkich powszechnie dostępnych źródłach wiedzy o problemie, dużo miejsca poświęca się roli rodziców w walce z chorobą, a pomija się znaczącą rolę rodzeństwa małoletniego pacjenta. Często brat czy siostra więcej wiedzą o pacjencie niż ktokolwiek inny. Badania wykazały, że rodzeństwo rozmawia ze sobą częściej chociażby przez fakt, że często ze sobą mieszka w jednym pokoju. W terapii małoletniego chorego inną rolę należy przypisać rodzicom, a inną rodzeństwu. Rodzice często są strażnikami złożonego procesu leczenia, natomiast rodzeństwo pomaga wrócić do środowiska rówieśników i szkoły.[2]

Literatura:

  1. Psychologia zaburzeń, vol.1 i 2, Robert C.Carson, James N.Butcher, Susan Mineka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003r.
  2. Ryzyko samobójstwa u młodzieży. Diagnoza, terapia, profilaktyka, Agnieszka Gmitrowicz, Marta Makara-Studzińska, Anita Młodożeniec, PZWL 2015r.
  3. Psychologia zaburzeń osobowości. Wybrane zagadnienia, pod red. Lidii Cierpiałkowskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.
  4.  Szymańska J.,  Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży – poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012.
  5.  Święcicki Ł., Depresja - poradnik dla pacjentów i ich rodzin, Lundbeck 2012.

 

 

 


[1] http://www.bc.ore.edu.pl/Content/193/02ore_depresja.pdf

[2] http://www.nazdrowie.pl/artykul/rola-rodziny-w-terapii-depresji

  Opr. Magdalena Piechota